De man die de tijd meenam

Tom Barren leeft in het 2016 zoals het had moeten zijn, een utopie met zo veel technologische ontwikkelingen dat iedereen gelukkig is, er geen milieuproblemen meer zijn en er zelfs geen oorlog meer gevoerd wordt. Dit is allemaal begonnen met een uitvinding uit 1965 die alle energieproblemen oploste. In dit 2016 is ook het tijdreizen uitgevonden, en dit zorgt ervoor dat Tom per ongeluk alles ongedaan kan maken en in de dystopie van ons huidige 2016 terecht kan komen.

Het concept van het boek sprak mij enorm aan! Op basis van de achterflap was ik gelijk enthousiast. Achteraf denk ik dat hierdoor mijn verwachtingen te hooggespannen waren. Het boek viel mij namelijk tegen.

Het verhaal blijft oppervlakkig. Het „perfecte” 2016 wordt voorgesteld als een Jetsons-achtige wereld waarin elke uitvinding die je maar kan bedenken, elke uitvinding die ooit in een sci-fi-film is voorgekomen, ook daadwerkelijk gedaan is. Na verloop van tijd wordt dit een beetje lachwekkend. Bedenk iets willekeurigs, het „perfecte” 2016 van dit boek heeft het. Er wordt simpelweg gezegd dat er geen problemen meer zijn. Geen enkele. Grootschalige kwesties als milieuvervuiling en oorlogen zijn verholpen, maar ook op persoonlijk vlak is alles mogelijk. Zelfs voor alle psychische aandoeningen is een oplossing. Er wordt verder amper ingegaan op de implicaties die dit heeft voor een dergelijke maatschappij.

Nee, het verhaal gaat alleen over Tom. Over wat voor kneus hij zichzelf vindt, over wat voor eikel z'n vader wel niet is, over hoe moeilijk hij het vindt om een relatie te hebben met iemand, samengevat: hoe moeilijk hij alles vindt terwijl de wereld toch perfect zou moeten zijn.

Later in het boek gaat het verhaal alle kanten op. Het raakt echt kant noch wal. We maken 20 seconden mee in zes pagina's in een totaal incoherent „gevecht” tussen de verschillende Toms uit de verschillende tijdlijnen, maar we maken ook vijftig jaar mee in ongeveer net zoveel pagina's.

Het boek heeft 137 (!) hoofdstukken. De hoofdstukindeling had net zo goed achterwege gelaten kunnen worden en dan had je er weinig van gemerkt. Natuurlijke pauzes in het verhaal ontbreken. Deze vorm van het verhaal irriteerde mij al snel. De verteller excuseert zich meerdere malen voor zijn gebrek aan schrijftalent. Ik begrijp dat dat een manier is van de schrijver om geloofwaardig te maken wat voor een kneus Tom zichzelf vindt, maar ik vind het ook neerbuigend naar de lezer, alsof de schrijver geen zin heeft om er een goed verhaal van te maken.

De vertaling naar het Nederlands is slordig en lui, er zijn heel erg veel anglicismen (bijv. „Goettreider Werktuig” met spatie, en „contemporair”) en onvertaalde Engelse woorden (bijv. „gig”, „matchen” of, een van de mooiste, „appeal-spectrum”) in achtergebleven. Ik heb niet eerder een vertaald boek gelezen waarin dit zo vaak gebeurde.

Een tegenvaller. Ik vond op Goodreads nog deze andere recensie die mijn mening deels ook verwoordt.